Bilim Kadını: Buluşlarıyla Dünyayı Değiştiren 5 Bilim Kadını

Bundan yaklaşık 130 yıl önceye kadar kadınlar üniversite eğitimi alamıyor, bilim yaparken ve yazdıkları kitapları yayınlatırken zorluklar yaşıyorlardı. Bu engellere rağmen birçok kadın merakının peşinden gidip bugün kullandığımız sayısız teknolojinin temellerini atacak çalışmalar yapmışlardır. İşte buluşlarıyla dünyayı değiştiren 5 bilim kadını: 

1. Marie Curie

Fransız Fizikçi ve Kimyager. Asıl adı Maria Skolodowska’dır. 1867’de Rusya’nın Varşova kentinde doğmuştur. O dönemde Rusya’da kadınların eğitim alması mümkün olmadığından üniversite eğitimi için Fransa’ya gitmek durumunda kalmıştır. Eğitimini tamamladıktan sonra kocası Pierre Curie ile evlenmiş ve birlikte radyoaktivite üzerine çalışmalar yapmıştır. 1903’te Nobel Fizik Ödülü’nü alarak Nobel Ödülü’nü alan ilk kadın, 1911’de de Nobel Kimya Ödülü’nü alarak iki kez Nobel Ödülü alan ilk bilim insanı olmuştur.

1934’te kan kanserinden yaşamını yitirmiştir. Radyasyona maruz kalmasının hastalığının sebebi olduğu düşünülmekte ve kendisi “bilim için ölen kadın” olarak anılmaktadır.

2. Ada Lovelace

İngiliz matematikçi ve yazar. 1815’te doğmuştur ve ilk ismi Augusta Ada Byron’dır. Dünyanın ilk bilgisayar programcısı kabul edilmektedir. Döneminin önemli bilim insanlarından olan mantık ve matematik ustası Augustus De Morgan’dan eğitim almıştır. Cambridge Üniversite’sinin en büyük matematik profesörlerinden biri olan Charles Babbage ile birlikte matematik ve mantık alanında çok önemli çalışmalara imza atmıştır. Ada’nın yeteneğinden dolayı Babbage ona “Sayıların Büyücüsü” diye hitap etmiştir.

İtalyan Ordusu’nda mühendis olan Luigi Menabrea’nın motor üzerine yazdığı makalesini kendi notlarıyla desteklemiş ve “ilk bilgisayar programı” olarak tanımlanabilecek bir makine tarafından yapılması tasarlanan ilk algoritmayı yazmıştır. Bu notlar bilgisayar programcılığı tarihinde çok önemli bir yere sahiptir.

Charles Babbage’in üzerinde çalıştığı “Difference Machine” adlı ilkel bilgisayar Ada Lovelace tarafından oluşturulan bir hesaplama sistemi (algoritma) ile hayata geçirilmiştir. Difference Machine ile ilgili çalışmaları ve makinenin kullanım talimatları hakkındaki yazılarını 1843’te yalnızca isminin baş harflerini kullanarak yayınlatmıştır; yine dönemindeki kadının kitap yazması ve bilim yapması konusundaki ön yargılar yüzünden.

1852 yılında rahim kanserine yenik düşerek hayatını kaybetmiştir.

3. Grace Murray Hopper

Amerikalı bilim insanı, bilgisayar bilimci, matematikçi ve tümamiral. 1906 yılıdan New York’ta doğmuştur. Yale Üniversitesi’nde Matematik ve Fizik eğitimi gören Hopper, akademik kariyerine yine burada devam ederek profesör unvanı almıştır.

II. Dünya Savaşı yıllarında akademik hayatını bırakarak ABD donanmasına gönüllü olarak katılmıştır. Burada denizcilik okulunda eğitim görmüştür. Mezuniyetinden sonra Harvard’ta Mark I programlama ekibinde yer almış ve Mark I, II, III hakkında makaleler yayınlamıştır.

1949 yılında Eckert-Mauchly bilgisayar şirketinde UNIVAC I adlı dünyanın ilk bilgisayarını geliştirmekte olan ekiple çalışmıştır. Ayrıca “compiler” (derleyici) ve ilk modern programlama dillerinden olan COBOL üzerinde çalışmalar yapmıştır.

Başarılarından dolayı tümgeneralliğe terfi etmiş, üstün hizmet ödülleri almıştır. 1992 yılında hayata veda etmiştir.

4. Stephanie Kwolek

Amerikalı kimyager. 1923-2014 yılları arasında yaşamıştır. Uçağın, tenis raketlerinin, kayakların yapısında ve kurşun geçirmez yelek yapımı gibi alanlarda kullanılan kevları keşfetmiştir.

5. Hedy Lamarr

Avusturyalı oyuncu, mucit. Asıl adı Hedwig Eva Maria Kiesler olan Lamarr, 1914-2000 yılları arasında yaşamıştır. II. Dünya Savaşı’nın başlangıcında müttefiklerin savaştaki güçlerine yardımcı olmak için çok heveslidir. Yayılma spektrumunun radyo güdümlü torpidolarda kullanılabilmesi amacıyla başka bir mucit olan George Antheil ile birlikte frekans atlamalı yayılma spektrumunu icat etmişlerdir. Patentini de almış oldukları bu teknoloji 1960’lara kadar ABD donanması tarafından benimsenmemiş olsa da Wi-Fi, CDMA ve Bluetooth gibi teknolojilerin geliştirilmesinde kullanılmıştır.  

BONUS 1: Rosalind Franklin

1920 yılında Londra’da dünyaya gelmiştir. DNA’nın X-ray kırınımlarını inceleyerek Watson ve Crick’in çift sarmallı DNA yapısını çözmelerinde kilit rol oynamıştır. Ancak bu iki bilim insanı yayınladıkları makalede Rosalind’in adını anmamışlar ve 1954 yılında Nobel Ödülü’nü yalnızca ikisi almaya hak kazanmışlardır. Rosalind Franklin 1958’de kanser sebebiyle hayatını kaybetmiştir.

BONUS 2: Mileva Marić

Sırp asıllı fizikçi. 1875-1948 yılları arasında yaşamıştır. Albert Einstein’ın karısıdır ve en az onun kadar yetenekli bir fizikçidir. Kesin kanıtlar olmamasına rağmen Einstein’ın İzafiyet Teorisi’ne Mileva’nın ciddi katkıları olduğu düşünülmekte ve Einstein’ın kazandığı Nobel Ödülü’nde hakkı olduğuna inanılmaktadır. bu konuyla ilgili daha detaylı bilgi için bu linke tıklayabilirsiniz.

Burada buluşlarıyla dünyayı değiştiren 5 kadından bahsettik. Her biri birbirinden değerli olan bu bilim kadınları buluşlarıyla dünyayı değiştirmeyi başarmakla kalmamış aynı zamanda bilim yapmak isteyen diğer kadınlara da öncü olmuşlardır. Siz de başarmak istediğinizde ve engellerle başa çıkmaya çalışırken bu muhteşem kadınların hayatlarından ilham alabilirsiniz 😊