Yenilenebilir Enerji Nedir?

Fosil yakıtlarının her geçen yıl azalması ile yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talep ve ilgide aynı oranda artmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları daimi bir şekilde enerji üretebildikleri bir nevi sonsuz enerji ortaya çıktığı için dünyanın geleceğini yenilenebilir enerji oluşturacak gibi gözüküyor.

Peki bu yenilenebilir enerji kaynakları nelerdir?

Yenilenebilir enerjiyi anlamak için ilk önce yenilenemeyen enerji kaynağı ile arasındaki farkı anlamak gerekiyor. Yenilenemeyen enerji; doğalgaz, petrol ve kömür gibi enerji çeşitlerini kapsarken yenilenebilir enerji; güneş enerjisi, rüzgar tirbünleri ile elde edilen rüzgar enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerji, hidrojen enerjisi ve dalga enerjisi yenilenebilir enerjiye örneklerden sadece birkaçıdır.

2019 yılı itibariyle dünyada kurulan elektrik kapasitesinin ve santrallerinin üçte ikisinden fazlası yenilenebilirdi. Dünyadaki en az 30 ülke ihtiyaç duyulan enerjinin yüzde 20′ den fazlasını yenilenebilen enerjiyle karşılayabilmektedir. Ulusal yenilenebilir enerji piyasasının yaptığı analizler ve tahminlere göre önümüzdeki 10 yıl ve sonrasında yenilenebilir enerjinin hızlı ve daha güçlü bir şekilde büyümeye devam edeceğini göstermektedir. İzlanda ve Norveç ülkeleri tüm elektriğini yenilenebilir enerji kaynağı ile sağlamaktadır ve bu iki ülkeyi örnek alan diğer ülkelerde %100 yenilenebilir enerjiye ulaşmak için büyük ama ulaşılması kesinlikle imkansız olmayan bir hedef belirledi.

Şimdi gelin yukarıda saymış olduğumuz yenilebilir enerji çeşitlerinin detayları neymiş beraber bakalım.

Yenilenebilir Enerji Çeşitleri

Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi, ışıyan ışık ve güneşten gelen ısı, güneş enerjisiyle ısıtma, fotovoltaik, konsantre güneş enerjisi (CSP), yoğunlaştırıcı fotovoltaikler (CPV), güneş mimarisi ve yapay fotosentez gibi sürekli gelişen bir dizi teknoloji sayesinde güneş enerjisini kullanabiliriz. Düzlemsel güneş kollektörleri, fotovoltaik (PV), konsantre güç enerjisi (CSP), güneş mimarisi, yapay fotosentez teknolojilerinde yararlanılmaktadır.

Uluslararası Enerji Ajansının 2011 yılında yenilenebilir enerjiyle alakalı yaptığı açıklama ve ülkelerin yapabileceği olan hamleleri maddeleyecek olursak;

Açıklamaları:

• Uygun fiyatlı, tükenmez ve temiz güneş enerjisi teknolojilerinin geliştirilmesinde uzun vadede çok büyük faydaları olacağını.
• Yerli, tükenmez ve çoğunlukla ithalattan bağımsız bir kaynağa güvenerek ülkelerin enerji güvenliğini arttıracağını.

Yapılabilecek Hamleler:

• Sürdürülebilirliği arttırmak.
• Kirliliği azaltmak.
• İklim değişikliği maaliyetlerini azaltmak.
• Fosil yakıt fiyatlarını diğerlerinden daha düşük tutmak.

Bu avantajlar küreseldir. Bu nedenle erken yayılmaya yönelik teşviklerin ek maliyetleri öğrenme yatırımları olarak düşünülmeli; akıllıca harcanmalı ve yaygın olarak paylaşılması gerekmektedir. İtalya Dünya’ da ki en büyük güneş enerjisi oranına sahiptir; 2015 yılında, İtalya’ da ki elektrik talebinin % 7,7′ sini güneş enerjisi sağladı. Bir başka hızlı büyümenin ardından 2017 yılında, güneş enerjisi küresel enerjinin yaklaşık %2′ sini veya 460 TWh’ yi üretti.

Rüzgar Enerjisi

Güneş yüzeyindeki hava değişiminin atmosfere etki edip havanın ısınması sonucu üzerine ısınan kütlenin genleşerek ve harekete geçerek yükselmesine sebep olur. Bu yükselen hava kütlesi atmosfer dışına çıkamayacağı için önce dikey sonra ise yatay hareket eder, bu noktada havanın ısınıp kütlesel olarak yer değiştirmesi ile rüzgâr oluşur. Oluşan bu rüzgârın taşıdığı kinetik enerji binlerce yıldır yel değirmenleri ve yelkenli gemilerde kullanılmıştır. Rüzgâr türbinleri sayesinde elde edilen bu enerjiden elektrik elde edilmektedir.

2015 yılı sonu itibarıyla, dünyada üretilen elektriğin % 3.7’si rüzgâr gücü ile üretilmiştir; yenilenebilir enerjideki payı % 15.6’dır.

Jeotermal Enerji

Jeotermal enerji yerkürenin iç ısısıdır. Dünyanın jeotermal enerjisi, gezegenin orijinal oluşumundan ve minerallerin radyoaktif bozunmasından kaynaklanmaktadır. Gezegenin çekirdeği ile yüzeyi arasındaki sıcaklık farkı olan jeotermal gradyan, çekirdekten yüzeye ısı şeklinde sürekli bir termal enerji iletimi sağlar. Bu ısı merkezdeki sıcak bölgeden yeryüzüne doğru yayılır, magma tabakasındaki sıcaklık ile yer altındaki suların ısınmasını sağlar.

2019’un sonunda küresel jeotermal kapasite 14 GW idi.

Jeotermal enerji için kullanılan ısı, Dünya’ nın derinliklerinden Dünya’ nın çekirdeğine kadar – 4.000 mil (6.400 km) aşağıda olabilir. Çekirdekte, sıcaklıklar 9.000 °F’ nin (5.000 °C) üzerine çıkabilir. Isı, çekirdekten çevreleyen kayaya iletilir. Son derece yüksek sıcaklık ve basınç, genellikle magma olarak bilinen bazı kayaların erimesine neden olur. Magma, katı kayadan daha hafif olduğu için yukarı doğru kıvrılır. Bu magma daha sonra kabuktaki kayayı ve suyu bazen 700 °F’ye (371 °C) kadar ısıtır.

Hidrolik Enerji

Hidrolik güç ya da su gücü düşen veya hızlı akan suyun enerjisinden elde edilen, faydalı bir amaç için kullanılabilecek güçtür. Antik çağlardan beri hidrolik enerji yenilenebilir enerji kaynağı olarak birçok türde kullanılmıştır. Buna örnek olarak: Su değirmeninde sulamada, buğday değirmenlerinde, hızarlarında, dokuma fabrikalarında, liman vinçlerinde, cevher ufalayıcılarında, büyük güçlü çekiçlerde, asansörlerinde, endüstriyel merdanelerinde ve tamburları çalıştırmak için kullanılmıştır. Basınçlı hava üretmek için düşen suyla çalışan pompalar, kimi zaman başka mekanizmalara belli mesafeden güç vermek için kullanılmıştır. Günümüzde dünyada üretilen elektriğin önemli bir kısmı hidroelektrik santrallerinde üretilmektedir.

2015 yılı sonu itibarıyla, dünyada üretilen elektriğin % 16.6’sı hidrolik güçle üretilmiştir; yenilenebilir enerjideki payı % 70’tir.

Dalga Enerjisi

Yakın zamanda geliştirilmiş olan bu enerji üretim yöntemi, elektrik üretmek için rüzgar aracılığıyla dalgalardaki kuvveti kullanmaktadır. Dalga enerjisi, denizlerde ve okyanuslarda oluşan dalgaların itme hareketinden elde edilen bir enerji türüdür. Dalga sınırsız ve yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Dalga enerjisinde rüzgârların oluşturduğu dalgaların su yüzeyinde ve suyun derinliklerinde yarattığı itme basıncı kaynak olarak kullanılır.

Dünya’ nın 3/2′ lik kısmın su olduğundan dolayı dalga enerjisinin çok büyük getirileri olacağından haberdar olan gelişmiş ülkelerin geneli, dalga enerjisi için gereken maaliyeti gözünü kırpmadan harcayabiliyor.

KAYNAK

–Yenilenebilir Enerji

–Dalga Enerjisi

Aşağıya koymuş olduğum video sayesinde hem yenilenebilir enerji hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz hemde Türkiye’ nin yenilenebilir enerji konusunda atmış olduğu adımları ve hangi kaynakları kullandığı hakkında kısa ama akılda kalıcı bir düzeyde bilgi sahibi olabilirsiniz. Herkese iyi seyirler… 👇

Teknoloji ve daha fazlası için WebOdası👈